တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် အတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတမံၤ

ဖဲ ၂၀၁၆ နံၣ်, ဖံဖံ ဝၣ်ဒၣ် ဒဲ(န)(ရှ) (Wanda Dench) ဖဲတယံာ်ဘၣ်ဒံးန့ၣ် မ့ၢ်လၢတသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အလံၤခွါဆီတလဲ ကွဲၤဒီနၢ်အနီၣ်ဂံၢ်အဃိ ကွဲးဆှၢလီၤဘၣ်လံာ်ပရၢဖိဆူအလံၤခွါလၢ ကဟဲအီၣ်သကိး တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်ဟါတၢ်အီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, တၢ်ကွဲမုာ်ဖိအံၤ လဲၤတုၤဆူ ပှၤအဂၤတဂၤ လၢအမ့ၢ် ကၠၣ်မဲ(လ) (Jamal) အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ကၠၣ်မဲ(လ) အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ တအိၣ်ဝဲနီတမံၤအဃိ, ဖဲအဝဲဒုးသ့ၣ်ညါအသးဝံၤ ကွဲးဆၢသံကွၢ်ဖံဖံ ဝၣ်ဒၣ် လၢအကဟဲ တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်ဟါတၢ်အီၣ် ကသ့ဧါန့ၣ်ဒီး, ဖံဖံဝၣ်ဒၣ် စံးဆၢက့ၤလၢ “နဟဲသ့ဝဲသပှၢ်တၢၢ်” န့ၣ်လီၤ. ကၠၣ်မဲလ် လဲၤပာ်ဖှိၣ်အသး ဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဒူၣ်အံၤဝံၤ, စးထီၣ်ဖဲန့ၣ် ကၠၣ်မဲလ်အဂီၢ် ကဲထီၣ်လုၢ်လၢ်တမံၤလၢ တနံၣ်တဘျီလဲၤပာ်ဖှိၣ်အီၣ်သကိး ဟါတၢ်အီၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကွဲကမၣ်ဖိတမံၤအံၤ ကဲထီၣ် တနံၣ်တဘျီအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.

ဖံဖံဝၣ်ဒၣ် အတၢ်အဲၣ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတၢ်, ကွဲမုာ်ဝဲ ပှၤကဟဲအီၣ်သကိးဟါတၢ်အီၣ်ဆူပှၤ လၢအတသ့ၣ်ညါတဂၤအံၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤ လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါတၢ်အဂ့ၢ် လၢလံာ်လူၤကၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. လူၤကၣ် ၁၄:၁ အပူၤပာ်ဖျါဝဲ တၢ်မၤဟါတၢ်အီၣ်တဘျီဖဲလၢ…

လုၢ်ပှ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ထူ

ကျးလၢပှၤဆါတၢ်အလီၢ်လံၤတဖၣ်အလီၢ်န့ၣ်, မ့ၢ်နကွၢ်ဃုပိးလီ လၢအပှ့ၤကလံၤဘၣ်ဘၣ်, ဒီးနမံမီၢ်နဲ လၢနကဒိးန့ၢ် တၢ်လၢအလုၢ်အပှ့ၤဒိၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်န့ၣ်ဧါ. ဖဲကီၢ်အမဲရကၤ, ကီၢ်စဲၣ်ခီၣ်နဲးတံးကး (Connecticut) န့ၣ် ပှၤပှ့ၤ တရူးဖီကိသလၢၣ်တဖျၢၣ်လၢပျၢၤ, ဖဲပှၤဆါတၢ်လီၢ်လံၤတဖၣ်အလီၢ်, ဒီးဟ့ၣ်ဘၣ်ဝဲ ၃၅ ဒီလၣ်န့ၣ်, ဘၣ်တၢ်ဆါက့ၤအီၤ ဖဲ၂၀၂၁ နံၣ် လၢပှၤဆါတၢ်ပှ့ၤတၢ် လၢကမျၢၢ်ကျါ ပှၤဟ့ၣ်အပှ့ၤကလံၤအအါကတၢၢ် (Auction), ဒီးဒိးန့ၢ် စ့ဒီလၣ် ၇၀၀,၀၀၀ န့ၣ်လီၤ. ဖီကိသလၢၣ်အံၤ မ့ၢ်စံၣ်စိၤနုာ်ပိးလီ, လီၤလီၤဆီဆီလၢနံၣ်ကယၤတဆံယဲၢ်အကတီၢ်, ဒီးတၢ်လၢပှၤကဃုမၤန့ၢ်အီၤညီညီ တသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤတနီၤနီၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်အလုၢ်အပှ့ၤဆံးစှၤတဖၣ် ကဲထီၣ်တၢ်လၢ အလုၢ်အပှ့ၤ အိၣ်ဝဲဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်အံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဒုးဟ့ၣ်ပလီၢ်တၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်နာ်ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးစံးတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤပှၤတဂၤလၢ အဘၣ်တၢ်ညိကွံာ်အီၤလၢ ပှၤအါဂၤ လီၤန့ၣ် စီၤပ့းတရူးကွဲးဒုးသ့ၣ်ညါ ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ်လၢ အလီၤပြံလီၤပြါဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် န့ၣ်လီၤ. ပှၤယူဒၤဖိတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်အါဂၤ သးဟ့ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူး, ဒီးရိမ့ၤပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်ပျၤထီအီၤ လၢထူၣ်စုညါအလိၤန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတမၤပှဲၤ ပှၤအါဂၤအတၢ်မုၢ်လၢ်, ဒီးအတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီၤ တၢ်တဖၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် ကစၢ်ခရံာ်န့ၣ် ဖျါလၢအလုၢ်အပှ့ၤတအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢပှၤအါဂၤ မ့ၢ်တတူၢ်လိာ်…

ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်မၤဆါအဂီၢ် တၢ်မုၢ်လၢ်

“ပှၤအါဒံအါဂၤ အိၣ်ဒီးခီမဲာ် လၢပှၤဂုၤပှၤဂၤ ထံၣ်တသ့ မ့တမ့ၢ် နၢ်ပၢၢ်တသ့တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.” တၢ်ကတိၤ တဖၣ်အံၤအိၣ်ဟဲဝဲလၢ ပှၤလိာ်ကွဲမ့ၣ်ကၠၢၣ်လံးဘ့း(စ)ဘီ (Major League Baseball) အဲ(န) ဒရဲ(လ) တၢၣ် စ့မၢၣ် (Andrelton Simmons)လၢ အဘၣ် တၢ်ထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤ ဖဲ ၂၀၂၀ နံၣ်ဘူးကလၢာ် ခီဖျိလၢ သးအတၢ်အိၣ်ဆူအိၣ်ချ့ အတၢ်ဂ့ၢ်ကီအဃိ န့ၣ်လီၤ. စ့မၢၣ် ကွၢ်ထံဆိကမိၣ်အတၢ်ဆၢတဲာ်ဝံၤဒီး, အသးကလၢၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤဂုၤပှၤဂၤလၢအဘၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်တၤတၢ်တမံၤဃီ ဒ်သိးအီၤတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ, ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါပှၤဂုၤပှၤဂၤ လၢကဒုးနဲၣ်တၢ်သးကညီၤအဂီၢ် အလီၢ်အိၣ်လၢ ကနီၤဟ့ၣ်အတၢ်လဲၤခီဖျိအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ပူၤလီၢ်ခီမဲာ်လၢပတထံၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤဘၣ်ဒိဆါတၢ် ဒိၣ်ဒိၣ်ယိာ်ယိာ်ဒီး တၢ်ပူၤလီၢ်ပူၤကျဲ လၢတၢ်ထံၣ်န့ၢ်အီၤတသ့တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအမၤဆါတၢ်နီၢ်နီၢ်, ဒီးပတူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်အီၤနးနးကလဲာ် န့ၣ်လီၤ. လၢထါစံးထီၣ်ပတြၢၤ ၆ အပူၤ, အဆၢဖိ ၂ န့ၣ် “ယလီၤဘှါ” ဒီး အဆၢဖိ ၃ န့ၣ် “ယသးကိၢ်နးမး”- တၢ်လၢအဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢၤဂဲၤလိာ်တၢ်အဂ့ၢ်…

လၢတၢ်သ့ၣ်ညါယွၤအဂီၢ်

ယလဲၤဟးဆူ ကီၢ်အၣ်ယၣ်လဲ (Ireland)န့ၣ်, ယထံၣ်ပှၤစူးကါ ရှဲ(မ)ရီး(shamrock)အမုၢ်, က့ၢ်ဂီၤ အါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢတၢ်ကယၢကယဲတၢ်အဂီၢ်အဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ကမၢကမၣ်ဒိၣ်မး လၢယဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်အမုၢ်အလါဖိ လၢအိၣ်ဒီးသ့ၣ်လၣ်သၢလၣ်ပာ်ဖှိၣ်အက့ၢ်အဂီၤအံၤန့ၣ် နထံၣ်ဘၣ်အီၤသ့ဝဲလၢ ပှၤဆါတၢ်ပှ့ၤတၢ်အလီၢ်ကိးပူၤ - လၢတၢ်ကူတၢ်သိးလိၤ, ခိၣ်သလုးလိၤ, တၢ်မၤဃံမၤလၤတၢ်ဖိတၢ်လံၤ လၢအလုၢ်ဒိၣ်ၦ့ၤဒိၣ်အလိၤ, ဒီးတၢ်အဂုၤအဂၤအါမးတဖၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ.

သ့ၣ်အမုၢ်တဖၣ်အံၤ မဲထီၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ် လၢကီၢ်အၣ်ယၣ်လဲဒီဘ့ၣ်အပူၤဒီး တကးဒ်ဘၣ်န့ၣ်, သ့ၣ်ရှဲ(မ)ရီးအံၤ ဘၣ်တၢ်တူၢ်လိာ်ဟံးန့ၢ်အီၤ လၢပှၤတစိၤဘၣ်တစိၤ ဒ်သနူကျိၤကျဲတထံၣ် လၢတၢ်ကပာ်ဖျါ ယွၤသၢဂၤ မ့ၢ်တၢ်တဂၤဃီ ဒ်အမ့ၢ်စံၣ်စိၤနုာ်ခရံာ်ဖိအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် လၢအမ့ၢ် ယွၤမ့ၢ်တၢ်တမံၤဃီ လၢအအိၣ်လၢၦၤလီၤဆီသၢဂၤအပူၤလီၤစိၤ, ပၢ်ကစၢ် ဖိခွါကစၢ်, ဒီးသးစီဆှံကစၢ် န့ၣ်လီၤ. ယွၤသၢဂၤတဂၤဃီအဂ့ၢ် ၦၤကညီအတၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ် မ့ၢ်တလၢတၦဲၤဘၣ်ဒီး, ရှဲ(မ)ရီးလၣ်န့ၣ် ကဲဘျုးလၢတၢ်ပနီၣ်ဟ့ၣ်ဒိ ခီဖျိလၢ သ့ၣ်အမုၢ်အံၤအိၣ်ကဲထီၣ်လၢ တၢ်အသံးအကာ်တမံၤဃီ လၢအိၣ်ဒီးအလၣ်တဒ်သိးသၢလၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကတိၤယွၤသၢဂၤတဂၤဃီအံၤ တဖျါလၢလံာ်စီဆှံအပူၤဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်တၢ်ပာ်ဖျါကျၢၢ်တံၢ် ထူဂ့ၢ်ယွၤဂ့ၢ်အမ့ၢ်အတီ လၢပကထံၣ်ဘၣ်ဖျိဖျိဖျါဖျါ, လၢလံာ်စီဆှံတၢ်ကွဲးတဖၣ်အပူၤ ယွၤသၢဂၤလိာ်အံၤ အိၣ်ဖျါဝဲတကတီၢ်ဃီအပူၤန့ၣ်လီၤ. မၢ်ကူး ၁:၁၁ ပာ်ဖျါထီၣ် ဖိခွါကစၢ်,…

အိၣ်သယုၢ်ထဲတဂၤဧိၤဘၣ်ဆၣ် တဘၣ်တၢ်သးပ့ၤနီၣ်အီၤဘၣ်.

ဖဲနနၢ်ဟူဘၣ် ပှၤလီၤဃိာ်ဖိတဖၣ် အဂ့ၢ်န့ၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် တၢ်ထုးဖးပာ်လီၤဆီထဲတဂၤ ဒီးဘၣ်အိၣ်သယုၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အကီခဲကတၢၢ် လၢအဖျါဆှဲလီၤတံၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃုမၤလိန့ၢ်တၢ်တမံၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤလီၤဃိာ်ဖိတဂၤ, လီၤဘၣ်ဝဲဃိာ် အနံၣ်အါဂ့ၤစှၤဂ့ၤ, အါတက့ၢ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိမ့ၢ်ဂ့ၤ, အတံၤသကိး မ့ၢ်ဂ့ၤ, မ့ၢ်ဟဲအိၣ်သကိးအီၤန့ၣ် ဟဲဝဲထဲ ခံဘျီဧိၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘၣ်အိၣ်သယုၢ်သညိထဲတဂၤဧိၤန့ၣ် တၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ် တပယူၢ်ဃီ လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

စီၤယိၤသးန့ၣ် တၢ်လၢ အတမၤဝဲတမံၤအဂီၢ် ပှၤပာ်တၢ်ကမၣ်လၢအလိၤအဃိ ဘၣ်လီၤဝဲဃိာ်န့ၣ် ပဆိကမိၣ် ကမ့ၢ်တၢ်လီၤသးဆါလၢ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်မုၢ်လၢ် အိၣ်ဝဲဒံးလၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယွၤမၤစၢၤ စီၤယိၤသး ဒ်သိးကထုးထီၣ် တၢ်မံမီၢ် အခီပညီ အဘၣ် လၢပှၤလီၤဃိာ်ဒီးအီၤ, ဒီးပှၤတဂၤအံၤ မ့ၢ်တ့ၢ်ဝဲ ဖၤရိၤအခ့အပှၤန့ၣ်လီၤ. ၁ မိၤ ၄၀:၁၄ အပူၤ စီၤယိၤသး စံးဘၣ်အီၤလၢ “ဖၤရိၤ ကပာ်က့ၤအီၤလၢ ပှၤကွၢ်တၢ်အီအလီၢ် ဒီး တုၤနဘၣ်တၢ်ဂ့ၤဒီး သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤ, ဒီးမၤယၤလၢ တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်, ဒီးစံးဘၣ်ဖၤရိၤ…

သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ တၢ်ထုကဖၣ်

မဲ(လ)ကၢၣ်ကလီး (Malcolm Cloutt), ဘၣ်တၢ်ဃုထၢမၤလၤကပီၤအီၤ လၢနီၢ်ပၤမုၣ် အဲလံးစဘဲး ခံဂၤတဂၤ (Queen Elizabeth II), ဒ်ပှၤဒိးန့ၢ်ဘၣ် ၂၀၂၁ နံၣ် “မီၤဒ့ၣ်မၢနံၤ” (Maundy Money), လၢအမ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်လၤကပီၤဆူ ပှၤအဲကလံး ပိာ်မုၣ်ပိာ်ခွါတဖၣ် လၢအမၤတၢ်ဂ့ၤလၢ အပှၤတဝၢဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤအဆၢကပတီၢ်န့ၣ် ကလီးအသးအိၣ်ဝဲ အနံၣ်တကယၤလံန့ၣ်လီၤ. အသးသမူဒီစိၤအတီၢ်ပူၤ အဝဲဟ့ၣ်နီၤလီၤ လံာ်စီဆှံ အဘ့ၣ်တကထိအဃိ ဘၣ်တၢ်မၤလၤကပီၤအီၤန့ၣ်လီၤ. ကလီးကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါဝဲ ပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်လံာ်စီဆှံတဖၣ် ဒီးညီနုၢ်ဘါထုကဖၣ်တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ကလီးအိၣ်မူတီဝဲလိၤဝဲဒၣ်ဒီး တၢ်ထုကဖၣ်အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အဒိလၢအိၣ်ဒီးအစိအကမီၤဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတကလုာ်, ဒီးပကထံၣ်ဘၣ်လၢ စီၤပီလူးအတၢ်ကွဲးတဖၣ်လၢလံာ်စီဆှံအသီတကတြူၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဒိးန့ၢ် အလံာ်ပရၢတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် အဝဲဃ့ထုကဖၣ်တၢ်ထီဘိလီၤန့ၣ် စီၤပီလူးမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤဝဲ တလီၢ်လီၢ် န့ၣ်လီၤ. ဖံၤ ၁:၄ အပူၤ ပကထံၣ်ဘၣ် အတၢ်ကွဲးဆူ အတံၤသကိးဖံၤလ့မိၣ်န့ၣ် စံးဝဲ “ယစံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤ ဒီးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤနၤလၢ ယတၢ်ထုကဖၣ်အပူၤတဘိယူၢ်ဃီ” န့ၣ်လီၤ. ၂တံၤ ၁:၃ အပူၤ အဝဲကွဲးဝဲ…

ဘၣ်တၢ်ဟ့ၣ်စိဟ့ၣ်ကမီၤလၢ ကိးနံၤဒဲးအတၢ်မၤအသးအဂ့ၢ်

“ကိးဆၢကတီၢ်ဒဲးလၢ အစီဝဲဆှံဝဲ”(Every Moment Holy) မ့ၢ်လံာ်ဃံလၤ တဘ့ၣ် ဘၣ်ဃးတၢ်ထုကဖၣ်လၢ တၢ်ဟူးဂဲၤမၤတၢ်အကလုာ်ကလုာ်အဂီၢ်, ပာ်ဃုာ် တၢ်မၤယိယိဖိ ဒ်တၢ်ကတဲာ်ကတီၤတၢ်အီၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်ဆှုၣ်ကူဆှုၣ်ကၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. မုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤတၢ်မၤတဖၣ်အံၤ ပတမၤအီၤန့ၣ် တသ့ဘၣ်. ဒီးဖဲပမၤအီၤအခါ ကဲထီၣ် တၢ်မၤလၢ ပမၤဝံၤမၤက့ၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤလၢအတလီၤသးစဲန့ၣ်လီၤ. လံာ်န့ၣ် မၤသ့ၣ်နီၣ်ယၤလၢ ၦၤကွဲးလံာ် ကၠံၢ်.က့ၣ် ခၠၢးစတၣ်တၢၣ် (G.K Chesterton) အတၢ်ကတိၤတဖၣ်လီၤ. “တချုးတၢ်အီၣ်, နစံးတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်. မ့ၢ်လံ. ဘၣ်ဆၣ် ယစံးတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် တချုး ယတ့တၢ်ဂီၤတကွီၣ်, တချုး ယခဲၣ်တၢ်ဂီၤ, တချုး ယယူၤထံ, တချုး တၢ်ဘှီကရၢၢ်, တၢ်တမဲးစု, တၢ်ဟးကျဲ, တၢ်လိာ်ကွဲ, တၢ်ဂဲၤကလံၣ် လၢတၢ်ခဲလၢာ်အပူၤ, တချုး ယစုၣ်လီၤ ယထိၣ်ဒံးဘိလၢမဲၣ်ထံပူၤ ဒီးကွဲးတၢ်န့ၣ် ယစံးတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်လီၤ”.

တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ဒ်သိးန့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤလိၤမၤဘၣ်က့ၤ ယတၢ်ထံၣ်လၢ တနံၤဘၣ်တနံၤ တၢ်ဟူးဂဲၤမၤတၢ်အလိၤလီၤ. တဘျီတခီၣ်,…

ဘၣ်ထွဲစဲဘူးဒီး ဂံၢ်သဟီၣ်အဂံၢ်ခီၣ်ထံး

ယသ့ၣ်ညါလၢ ပဟံၣ်ပူၤအံၤ လီအဂံၢ်တအိၣ် လၢကလံၤမုၢ်ဖးဆူၣ် အူတၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲယနုာ်လီၤဆူဒၢးပူၤန့ၣ် လၢတၢ်ညီနုၢ်အပူၤ ယအိးထီၣ်ဘၣ် မ့ၣ်အူလီၤ. မ့ၢ်ဝဲလီၤ. လီမ့ၣ်အူ တဟဲကပီၤထီၣ်ဘၣ်. ယအိၣ်ဒံးဒၣ်လၢ တၢ်ခံးသူအပူၤလီၤ.

ဖဲယသ့ၣ်ညါဒၣ်ကယၢာ်လၢ တၢ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီး ဂံၢ်သဟီၣ်ခီၣ်ထံးန့ၣ်ဟးဂီၤဘၣ်ဆၣ် တၢ်လဲၤခီဖျိလၢ တၢ်မုၢ်လၢ်ဒိးန့ၢ်တၢ်ကပီၤအံၤ- မၤသ့ၣ်နီၣ်ယၤ ဖျိဖျိဖျါဖျါလၢ နီၢ်သးအတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတခါလီၤ. ပမုၢ်လၢ်ဒိးန့ၢ် တၢ်စိကမီၤ ဂံၢ်သဟီၣ် ကဒဲးကဒဲး ဖဲပတသန့ၤသးလၢသးစီဆှံကစၢ်အခါလီၤ.

ဖဲလံာ် ၁ သ့းစၤလနံအပူၤ စီၤပီလူးကွဲး ဘၣ်ဃး ကစၢ်ယွၤ မၤအိၣ်ထီၣ်ကျိၤကျဲလၢ တၢ်သးခုကစီၣ်ကဟဲ “အိၣ်ထဲတၢ်ကတိၤလၢသုဂီၢ်တမ့ၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်အအိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီး တၢ်စိတၢ်ကမီၤ, ဒီးသးစီဆှံ, ဒီးတၢ်နာ်အလၢအၦဲၤလၢအအါ”လီၤ (၁:၅). ဒီးဖဲပတူၢ်လိာ် ယွၤအတၢ်ပျၢ်ပတၢ်ကမၣ်န့ၣ် ၦၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပအိၣ်ဒီး သးစီဆှံကစၢ်အစိကမီၤတကီၢ်ခါ လၢပတၢ်အိၣ်မူပူၤလီၤ. တၢ်စိကမီၤအံၤန့ၣ် သူၣ်ထီၣ်န့ၢ်ၦၤ တၢ်အဲၣ်, တၢ်သူၣ်ခုသးခု, တၢ်ဃူတၢ်ဖိးဒီး တၢ်ဝံသးစူၤ (ကလၤ ၅:၂၂-၂၃), ဒီးမၤဆူၣ်ထီၣ်ၦၤလၢ တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်လၢ ပကမၤတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်မၤ, ပၣ်ဃုာ်ဒီး…

ယွၤအစိကမီၤဖးဒိၣ်

တၢ်ဖျါကဲထီၣ်သးတသ့ လၢအကဲထီၣ်အသး ဖဲ ဟၣ်ရံၣ်က့ကလံၤသဝံး လၢအသဟီၣ်ဆူၣ် လဲလိာ် မ့းစ့းစပံၣ်အထံကျိဖးဒိၣ် အတၢ်ယွၤလီၤကျဲ အခါန့ၣ်လီၤ. ဖဲ လါအီကူာ် ၂ဝ၂၁နံၣ်, ဟၣ်ရံၣ်က့ အဲးဒၣ် (Hurricane Ida) ဟဲဘၣ် လူၤစံၣ်ယၣ်နၣ် အပီၣ်လဲၣ်ကၢၢ်နံၤ အထံကၢၢ်ခိၣ် ဒီးတၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်မ့ၢ်ဝဲ ထံအံၤကဲထီၣ် “negative flow” လၢအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ “ထံယွၤခိၣ်ခံကဒါက့ၤ”ဆူအဖီခိၣ် လၢတဘျုးနၣ်ရံၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤသ့ပှၤဘၣ်စဲၣ်နီၤ တယာ်ဝဲလၢ တၢ်ကဝီၤအပူၤန့ၣ် ဟၣ်ရံၣ်က့ (hurricane) ကလံၤမုၢ် မၤလဲၢ်ထီၣ်အသဟီၣ်သ့ ထဲသိးဒီး နယူချံယါမ့ၢ်ပိၢ် တကလး န့ၣ်လီၤ. တၢ်အသဟီၣ်လီၤလးဖးဒိၣ် ဒ်သိးကလဲလိာ် ထံယွၤလီၤအံၤ ဒုးနၢ်ပၢၢ်ယၤ ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အတၢ်စံးဆၢ ဘၣ်ဃးတၢ်လီၤလးဖးဒိၣ် “negative flow” လၢအမ့ၢ် “ထံယွၤလီၤခိၣ်ခံကဒါက့ၤ”လၢအကွဲးအသးလၢ ၂မိၤရှ့ အပူၤန့ၣ်လီၤ.

ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ထွးထီၣ်ဃ့ၢ်လၢ ၦၤအဲၤကူပတူးဖိတဖၣ် အတၢ်မၢကဲကုၢ်အဝဲသ့ၣ်လၢ နံၣ်ကယၤတဖၣ်ကတီၢ်အခါ, ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် လဲၤတုၤဆူ ပီၣ်လဲၣ်ဂီၤအကနူၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အမဲာ်ညါ မ့ၢ်ထံမိၢ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်…

အိၣ်မူလၢ တၢ်သဘျ့

ဖဲလါယူၤ(၁၉)သီ တုၤဃီၤဝဲကိးဘျီဒဲးန့ၣ် လၢထဲးကစဲးကီၢ်စဲၣ်(Texas) တၢ်လီၢ်လၢယဒိၣ်ထီၣ်အလီၢ်, ဖဲပှၤသူဖံးဖိအိၣ်တၢ်အကရူၢ်အကရၢအပူၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်သုးကျဲၤ မၤမူးလီၤဆီ ဒီးတၢ်လဲၤဟးကသုၣ် ဒီးအိၣ်သကိးအီသကိးတၢ်န့ၣ်လီၤ. တချုးလၢ ယအိၣ်ဆံဆဲၣ်နံၣ်အဘျဲၣ်န့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါ Juneteenth လၢအမ့ၢ်တၢ်ပာ်ဖှိၣ် “June ဒီး nineteenth” ဒ်အမ့ၢ်တၢ်သးဘၣ်ဒိအမူး လၢဘၣ်တၢ်သုးကျဲၤမၤအီၤ အတၢ်အဂ့ၢ်လီၤဆီန့ၣ်ဘၣ်. Juneteenth မ့ၢ်တၢ်မၤတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် မုၢ်နံၤတနံၤ လၢ ၁၈၆၅ နံၣ် ဖဲ ကုၢ်လၢ ဘၣ်တၢ်ပှ့ၤန့ၣ်အီၤလၢစ့ လၢထဲးကစဲးကီၢ်စဲၣ်တဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အမဲရကၣ်ကီၢ်ခိၣ် အ့ၣ်ဘြဟၣ် လ့ကၢၣ် (President Abraham Lincoln) ဆဲးလီၤအမံၤလၢ ပဒိၣ်အတၢ်ဒုးသ့ၣ်ညါတၢ်အကါဒိၣ် ဆူကမျၢၢ်ဘၣ်ဃးတၢ်မၤပူၤဖျဲး လၢအဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်သဘျ့ လၢအပူၤကွံာ် ခံနံၣ်တခီန့ၣ်လီၤ. ၦၤဘၣ်တၢ်မၢကဲကုၢ်လၢ ထဲးကစဲးကီၢ်စဲၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒံးဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ကဲကုၢ်အလီၢ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဘၣ်တၢ်မၤထူၣ်ဖျဲးအီၤလံအဃိန့ၣ်လီၤ.

တၢ်အံၤကဲထီၣ်အသးသ့ဝဲ လၢပဘၣ်တၢ်မၤထူၣ်ဖျဲးၦၤသနာ်က့ ပအိၣ်မူဒ်ကုၢ်ၦၤအသိးန့ၣ်လီၤ. လၢလံာ်ကလၤတံအပူၤ, စီၤပီလူးကွဲးဝဲဘၣ်ဃး တၢ်ကဲကုၢ်အဂၤတမံၤ - တၢ်အိၣ်မူလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတၢ်ဘျၢ လၢအဆီၣ်တံၢ်ၦၤအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ.…